زیست فناوری ، فناوری سودآور قرن

 1.      زیست فناوری

زیست فناوری (بیوتکنولوژی) دانشی است آمیخته با اصول و قواعد مهندسی که هدف آن فراهم آوردن امکانات و بهبود خدمات در زمینه های زیستی و در جهت سودرسانی به بشر است.

شروع زیست فناوری با تخمیر سنتی برای تولید نان در مصر و چین همراه بود. بعد از جنگ جهانی اول (1914) زیست فناوری در مرحله جدیدی قرار گرفت و این عبارت (بیوتکنولوژی) ، در سال 1919 از سوی یک مهندس کشاورزی مجارستانی (Karl Ereky) برای اولین بار به مفهوم کاربرد علوم زیستی و اثر متقابل آنها در فناوری های ساخت بشر به کار برده شد. با تولید پنی سیلین در سال 1940 در خلال جنگ جهانی دوم و با توجه به ضرورت های آن دوره ، انقلاب بزرگی در علم بیوتکنولوژی و پزشکی به وقوع پیوست و مهندسی زیست فرآیند به مفهوم واقعی همزمان با تولید صنعتی پنی پنسیلین شروع شد. توسعه مهندسی زیست فرآیند در طی این سال ها با شناخت تکنولوژی تولید پروتئین های تک یاخته (SCP) در سال 1960 دنبال شد. پروتئین تک یاخته در واقع توده سلولی میکروبی است که به عنوان منبع پروتئین برای غذای انسان یا خوراک دام استفاده می شود. در اواخر سال 1970 زیست فناوری راه حل جدیدی برای رفع بحران سوخت و انرزی ارائه داد که در آن تهیه سوخت های زیستی به جای فسیلی مد نظر قرار گرفت. با این حال به دلیل هزینه های بالایی که این پروژه های صنعتی متحمل شدند روند پیشرفت و توسعه متوقف شد و در عمل قابلیت های واقعی این دانش تشخیص داده نشد. اما امروزه ورود تکنولوژی به علم ژنتیک و ابداع شاخه کاربردی جدیدی به نام مهندسی ژنتیک ، به ظهور فناوری های نوین زیستی منجر شده که امکان شناخت توانایی های زیست فناوری را پررنگ تر ساخته است. دو گام مهمی که در آغاز در این زمینه برداشت شد و نقش تکنولوژی را در علوم زیستی به حد اعلی رساند کشف ساختار DNA در سال 1953 دیگری انتقال موفقیت آمیز DNA از یک موجود زنده به یک موجود زنده دیگر در سال 1973 بود. کشف این قابلیت آشکار ساخت که می توان DNA معیوب را به وسیله انتقال قطعات DNA سالم مشابه با آن به سلول ترمیم کرد. به دنبال این موفقیت حیرت انگیز توسعه فناوری زیستی در تمام ابعاد آغاز شد.

تولید انسولین انسانی نوترکیب (1978) ، سنتز هورمون رشد (1979) ، اولین واکسن نوترکیب هپاتیت ب (1986) ، اولین پیوند مغز استخوان میمون و انسان در جهت درمان ایدز (1995) ، ظهور اولین حیوان شبیه سازی شده به نام دالی (1979) و کشف و مطالعه سلول های بنیادی جنینی (1998) گام های دیگری در توسعه و بهبود خدمت رسانی به نسل بشری به کمک زیست فناوری محسوب می شود.

با مطالعه تاریخچه زیست فناوری می توان فهمید که این علم از همان آغاز پیوند جدایی ناپذیری با زندگی روزمره بشر داشته است و اگر چه در آغاز بر صنعت مواد غذایی و تلاش برای رفع مشکلاتی چون سوء تغذیه یا قحطی استوار بوده است. اما امروزه این دانش بیشترین سرمایه گذاری خود را به سمت توسعه روش های نوین از جمله مهندسی ژنتیک و تجاری ساختن محصولات آن سوق داده است. مهندسی ژنتیک امیدوار است بتواند پروتئین های درمانی ، دارو ها ، میکروب ها ، قارچ ها و حتی برخی از سلول های انسانی را برای درمان به کار گیرد. نهیه و تولید صنعتی گیاهان تراریخته برای افزایش کیفیت و خاصیت موتد غذایی و رفع مشکلات تغذیه از دیگر برنامه هایی است که در این عرصه دنبال می شود.

 ادامه دارد....

منبع : مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: